Is je organisatie niet alert op verslavingsproblematiek, dan laat je ruimte aan een ‘schemergebied’ waarin probleemdrinkers (of gokkers en anderen) zich stilletjes kunnen afzonderen. Ongezien. Wanneer je ervoor zorgt dat veel medewerkers juist wel alert zijn op signalen van problematisch gebruik, dan gaat als het ware het licht aan. En blijft er weinig ruimte voor individuen om af te dwalen.
Hoe je zo’n schemergebied bestrijdt? Onze ervaring leert dat scholing van leidinggevenden krachtig werkt. Dat lichten we toe.
Waarom investeren in preventie
Problematiek met verslavende middelen heeft veel impact. Hoog en frequent verzuim bijvoorbeeld. Onbetrouwbare collega’s die afspraken niet nakomen en grillig reageren. Hogere kans op arbeidsongevallen. Eventueel reputatieschade. En zo zijn er nog meer nadelen. Stuk voor stuk ingrijpend en kostbaar. Het is dan ook niet gek dat steeds meer organisaties problemen met alcohol, drugs, gamen of gokken liever voorkomen.
De kern van goede preventie
Om effectieve preventie te organiseren, moet je je inleven. Het is goed je te realiseren dat mensen die kampen met deze problematiek zich zelden op eigen houtje melden. Daar zijn allerlei redenen voor, schaamte bijvoorbeeld. De angst om hun baan te verliezen. Of het feit dat het voor hen aanvoelt alsof hun problemen onoverkomelijk zijn, wat ze niet onder ogen durven komen. De drempels zijn simpelweg te hoog om zich uit eigen beweging te melden voor hulp. Een interne campagne die uitsluitend gericht is op de gebruiker gaat dus weinig effect opleveren. Ze zullen het probleem voor zich blijven houden. In hun eentje, afgezonderd van de rest.
‘
“Wanneer er weinig alertheid is, kunnen probleemgevallen zich overal in de schaduw afzonderen.
Maar wat gebeurt er als het licht aan gaat?”
De grote lijnen
Voor preventie zijn er heel wat interventies en maatregelen te bedenken. Dus waar zet je dan op in? In grote lijnen moet je twee dingen zien te bereiken:
1) Een cultuur waarin je op elkaar let. Waarin het onderwerp leeft en alle medewerkers signalen van gebruiksproblemen herkennen en weten hoe te handelen.
2) Een laagdrempelige manier die de persoon in kwestie – tegen alle angst in – toch over de streep trekt professionele hulp aan te nemen.
Krachtige tip: scholing voor leidinggevenden
Beide punten zijn niet zomaar gerealiseerd. Een goede basis voor de gewenste cultuur is een helder ADM-beleid, maar op de werkvloer raakt dat helaas ook snel weer in vergetelheid. Je moet het onderwerp dus steeds opnieuw op de agenda zetten. Tip: wij merken dat het krachtig werkt als je teamleiders en leidinggevenden scholing aanbiedt, waarin ze leren signalen te herkennen. Zo steekt elke teamleider in zijn team als het ware het licht aan. Dat zorgt ervoor dat het onderwerp breed in de organisatie leeft. En hoe beter zij signalen herkennen, hoe eerder je organisatie kan handelen.
Lees meer over scholing aan leidinggevenden en teamleiders >
(Trouwens: voor dat tweede punt hebben we ook een goede oplossing. Want als er schaamte speelt en je bang bent om je baan te verliezen, geef je jezelf liever niet bloot. Dat hoeft ook helemaal niet. Wij hebben professionele zorg georganiseerd waarbij je niet eens je naam hoeft te noemen. Daar gaan we nu niet verder op in, maar neem gerust een kijkje op AnoniemeZorg.nl)